Met de betoging van 21 november 2021 ontstond 2 jaar geleden wat al snel de tegenbeweging werd genoemd. Die beweging werd volgens de mainstream media snel geframed als een complot van extreemrechts, wetenschapsontkenners, antivaxxers, libertaire anti-overheidsdenkers en boomknuffelaars. Over één ding was men het toch eens: niemand had op voorhand durven denken dat het gevoel van onbehagen zó sterk was in de samenleving. Bij de anders zo brave Belgische bevolking kwamen er uit het niets enkele tienduizenden mensen op de been. Het vuur werd aan de lont gestoken door een kleine groep vrijwilligers die gezamenlijk paste aan een tafel in een woonkamer. Maar wat dit alles zo snel deed groeien was een smeulend gevoel van onbehagen dat al langer heerste in de samenleving, gecombineerd met de shock van een samenleving waarbij lockdowns en discriminatoire pasjes voor een café of fitness binnen te gaan behoorde tot "het nieuwe normaal". Zoveel kleine verenigingen en actiegroepen ontstonden vanuit ditzelfde gevoel, en zorgden voor een exponentiële groei van de oproepen.

“Voorbij links en rechts, tegen het globalisme” is een leuze die te vinden is op publicaties van Feniks. Een spreuk die niet alleen duidelijk maakt waartegen de organisatie zich verzet in de maatschappij, maar tevens een boodschap meedraagt die de traditionele splitsing in ons politiek landschap overstijgt.

Het idee van Feniks ontstond in volle coronacrisis. De verwarring rond wat er zich afspeelde was meer dan een verhaal over een virus, over mondmaskers, of nog later de beruchte m-RNA vaccins. Wat ons na enige tijd duidelijk werd onder een paar vrienden, was dat een groot maatschappelijk debat verborgen zat. Welke stuurbaarheid kan er gegeven worden aan de mens en de samenleving? Wellicht heeft het weinigen volledig onberoerd gelaten. Toch was het, voorlopig nog kortstondige dystopia waarin we terecht waren gekomen, niet helemaal een verrassing voor ons. Het goede nieuws is dat wanneer men zich begint te verwonderen, of men een intuïtief aanvoelen heeft over de samenleving, men ook kan beginnen nadenken. Deze intuïtie is steeds een beginpunt, maar voor ons geen eindpunt van eindeloze frustratie of wanhoop.   

Goeiemiddag iedereen. Bedankt voor jullie komst. Mijn naam is Phoebe, ik ben 18 jaar en ik ga jullie vertellen hoe ik bij Feniks ben terechtgekomen en wat dat voor mij teweeggebracht heeft. Meer bepaald ga ik het hebben over identiteit en dat toegepast op vlak van filosofie en religie.

Iedereen die kritisch staat tegenover het gestelde narratief van een samenleving krijgt hier vroeg of laat mee te maken. Ze krijgen een beschrijvend containerbegrip zoals extreemrechts, extreemlinks, complotdenker, antivaxer,… Sinds kort worden ze samen geplaatst in een nieuw begrip namelijk “salad bar ideology’ of het anti-allesverhaal. Zo is het verhaal van de tegenbeweging ook geschetst in artikelen die verschenen zijn in de Knack en het Nieuwsblad de laatste maanden. Ze schetste de laatste maanden het resterende verhaal van de tegenbeweging in enkele artikelen. Afgelopen jaren zijn alle publieke uitdagers van het maatschappelijk narratief publiekelijk aangevallen: Mattias Desmet, Sarah Melis, Sam Brokken, Steven Onate de Arrazola, Thierry Baudet, zelfs Rik Torfs en uiteraard ook ondergetekende Feniks.

Welke grenzen zijn er aan de vrije meningsuiting? Moeten universiteiten en mainstream media open staan voor alle meningen? Of moeten ze in naam van de democratie en tolerantie sprekers weigeren? Maken ze met met een open houding deel uitmaken van een "normaliseringsbrigade van extreemrechts"? Of maken ze de noodzakelijke brug om de polarisatie in de samenleving te overstijgen? De vraag is terug van nooit echt weg geweest.

Momenteel reageert heel onze beschaving vol verontwaardiging op de Russische inval in Oekraïne. Een oorlog die niemand graag zo dichtbij ziet komen. Er zijn heel wat grenzen overschreden, voornamelijk die van de territoriale integriteit van Oekraïne zelf. Elk slachtoffer dat er valt, is er een die te betreuren valt, en erger nog, die te voorkomen was.

Bij elk ingenomen standpunt dat de massale migratie bekritiseerd, komt het verwijt vanuit het politieke centrum alsook de postmoderne uiterst politiek correcte bewegingen te boven: racisme. De denkpiste is vrij eenvoudig, iemand die niet zomaar de nieuwe realiteit, een toestroom van 160 miljoen migranten naar Europa op 30 jaar tijd wil zien gebeuren, doet dit eigenlijk uit een soort verdoken racisme. Die zal, zonder er misschien zelf van bewust van te zijn, haatdragend en xenofobisch zijn naar mensen met een andere culturele achtergrond. Het verwijt racisme wordt hoe langer hoe meer uitgehold door het te pas en te onpas te gebruiken in elk debat. Voor iemand die zich bezondigt aan, al dan niet bewust, racisme, moet vervolgens niet meer worden serieus genomen en beland meteen bij het extreemrechts huisvuil.